Η ενσυναίσθηση κατά τον Carl Rogers
Ο ενσυναισθητικός τρόπος συνύπαρξης έχει πολλές πλευρές. Σημαίνει να υπεισέρχεσαι στον προσωπικό κόσμο του άλλου και να νιώθεις άνετα σε αυτόν. Εμπεριέχει το να είσαι ευαίσθητος- στιγμή προς στιγμή- στα μεταβαλλόμενα βιωμένα νοήματα που «ρέουν» μέσα του, στο φόβο ή την οργή, την τρυφερότητα ή τη σύγχυση ή ότι άλλο βιώνει. Σημαίνει να ζεις προσωρινά τη δική του ζωή, κινούμενος απαλά γύρω της, χωρίς κριτική, αισθανόμενος νοήματα που ελάχιστα γνωρίζει, αλλά χωρίς να προσπαθείς να αποκαλύψεις συναισθήματα που αγνοεί πλήρως μιας και αυτό θα ήταν πολύ απειλητικό. Εμπεριέχει το να επικοινωνήσεις την αίσθησή σου για τον κόσμο του, καθώς αντικρίζεις με νέα και αφόβητη ματιά, στοιχεία που ίσως ο ίδιος φοβάται και μαζί να ελέγχετε τακτικά την ακρίβεια της δικής σας αίσθησης και να καθοδηγείσαι από τις δικές του αποκρίσεις. Είσαι ένας έμπιστος σύντροφος στο δικό του κόσμο. Επισημαίνοντας τα πιθανά νοήματα στη ροή της βίωσής του, τον βοηθάτε να εστιάσει στα χρήσιμα αναφερόμενά του, να βιώσει τα νοήματά του πληρέστερα και να προχωρήσει στις βιώσεις του. Το να υπάρχεις με αυτόν τον τρόπο σημαίνει ότι για τη δεδομένη στιγμή παραμερίζεις τις απόψεις και τις αξίες σου, που τις κρατάς για τον εαυτό σου, ώστε να μπεις στο δικό του κόσμο χωρίς προκαταλήψεις. Κατά κάποιον τρόπο σημαίνει ότι βάζεις τον εαυτό σου στην άκρη, που μπορεί να γίνει μόνο από κάποιον αρκετά ασφαλή με τον εαυτό του, που ξέρει πως δεν θα χαθεί σε ό,τι προκύψει στον «ξένο» ή «αλλόκοτο» κόσμο του άλλου και ότι άνετα μπορεί να επιστρέψει στον δικό του κόσμο, όποτε θελήσει.
Τι μάθαμε για την ενσυναίσθηση μέσα από την έρευνα;
- Γνωρίζουμε ότι ο ιδανικός θεραπευτής είναι ενσυναισθητικός.
- μάθαμε πως ο υψηλός βαθμός ενσυναίσθησης σχετίζεται με διάφορες πλευρές της θεραπευτικής διαδικασίας και της προόδου στη θεραπεία. Υπάρχει ξεκάθαρη συσχέτιση των δύο.
- Ο βαθμός ενσυναίσθησης που υπάρχει και θα υπάρξει στη σχέση μπορεί να μετρηθεί και να προσδιοριστεί πολύ νωρίς στο «παιχνίδι» και συνδέεται με την επιτυχία την αποτυχία στη σχέση.
- Οι έμπειροι θεραπευτές προσφέρουν μεγαλύτερα επίπεδα ενσυναίσθησης, από τους άπειρους.
- Όσο πιο εναρμονισμένος είναι ο θεραπευτής με τον εαυτό του (congruence) τόσο μεγαλύτερος και ο βαθμός της ενσυναίσθησής του.
- Όσο πιο ψυχολογικά ώριμος και ολοκληρωμένος είναι ο θεραπευτής σαν άνθρωπος, τόσο πιο βοηθητικές είναι οι σχέσεις που παρέχει.
- Ο βαθμός της ενσυναισθητικής ποιότητας στις σχέσεις ποικίλει πάρα πολύ.
- Οι θεραπευτές είναι πολύ ανακριβείς στο να εκτιμήσουν την ποιότητα των δικών τους σχέσεων.
(Απομαγνητοφωνημένα αποσπάσματα από τη διάλεξη του Carl Rogers, 1974)
Επιμέλεια
Δρ. Βασίλειος Κιοσσές
Ψυχοθεραπευτής